Jild 3 Nomeri 1 (2023), МАҚОЛАЛАР
Jild 3 Nomeri 1 (2023)

ОНЛАЙН АРБИТРАЖДА СУНЪИЙ ИНТЕЛЛЕКТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ ВА АВТОМАТЛАШТИРИЛГАН ҚАРОРЛАР ҚАБУЛ ҚИЛИШ МАСАЛАСИНИНГ ЎЗБЕКИСТОНДАГИ ИСТИҚБОЛИ ВА ИМКОНИЯТЛАРИ

МАҚОЛАЛАР
Nashr qilingan 2023-03-13
Моҳинур БАҲРАМОВА
Тошкент давлат юридик университети Интеллектуал мулк ҳуқуқи кафедраси доцент в.б., юридик фанлар бўйича фалсафа доктори (PhD) ORCID: 0000-0001-8686-6005 // Email: с0000000613@ud.аc.ае
PDF

Kalit so‘zlar

онлайн арбитраж, ОДР (низоларни онлайн ҳал этиш), УНCИТРАЛ, Нью Йорк Конвенцияси, анъанавий арбитраж, Савдо-саноат палатаси ҳузуридаги Тошкент халқаро арбитраж маркази (ТIAC), сунъий интеллект (Artificial Intellegence), хорижий инвесторлар.

Abstrakt

Сўнгги йилларда халқаро арбитраж соҳасида арбитрларни тайинлаш, ҳуқуқий тадқиқотлар олиб бориш, томонларнинг ёзма аризаларини ишлаб чиқиш ва таҳрирлаш, ҳужжатларни таржима қилиш, ишларни ва ҳужжатларни юритишни ташкил этиш, харажатларни баҳолаш, тарафларнинг тингловларни ташкил этиш, шунингдек, ҳакамлик судлари қарорларининг намунавий шаклларини ишлаб чиқиш каби кенг кўламли вазифаларни амалга оширишда сунъий интеллект технологияларидан кенг фойдаланилиши маълум бўлди. Сунъий интеллект технологиялари иштирок этадиган ушбу процессуал жараёнларнинг барчаси вақт ва моддий ресурсларни, шубҳасиз, камайтириши аниқланди. Шу билан бирга ҳозирги кунда анчайин долзарб ва муҳокамали бўлган яна бир назария илгари сурилмоқда. Тадқиқот давомида сунъий интеллект орқали арбитраж қарорларини қабул қилиш масаласи муҳимлиги аниқланди. Ушбу тадқиқот ишида бир қатор хорижий муаллифларнинг халқаро арбитраж амалиётида сунъий интеллектдан фойдаланиш муаммолари ва истиқболлари бўйича позициялари кўриб чиқилган. Ишда келтирилган қарашлар учун умумий жиҳат шуки, томонлар ўз позицияларини ишлаб чиқишда тадқиқот ишларининг бир қисми сифатида маълумотларни қайта ишлаш учун сунъий интеллект технологияларидан фойдаланиш, шунингдек, қарор қабул қилишда эса ёрдам сифатида ҳакамларга таянишни илгари аниқлаганлар.

PDF

Библиографические ссылки

1. Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси ҳузурида Тошкент халқаро арбитраж марказини (TIAC) ташкил этиш тўғрисида 05.11.2018 йилдаги ПҚ-4001-сон Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори // URL: https://lex.uz/ru/docs/4039515.

2. Рустамбеков И.Р. Международный коммерческий арбитраж. Учебное пособие. – Ташкент, 2018. 110-стр. // URL: https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=wbetCrwAAAAJ&citation_for_view=wbetCrwAAAAJ:u9iWguZQMMsC.

3. Сунъий интеллект технологияларини жадал жорий этиш учун шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида 17.02.2021 йилдаги ПҚ-4996-сон Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори // URL: https://lex.uz/docs/5297046.

4. Islombek Rustambekov. Xalqaro tijorat arbitrajini rivojlantirish — davr talabi // URL: https://yuz.uz/uz/news/xalqaro-tijorat-arbitrajini-rivojlantirish--davr-talabi.

5. Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards (New York, 1958). United Nations: New York, 2015 // URL: https://www.uncitral org/pdf/english/texts/arbitration/NY-conv/New-YorkConvention-E.pdf.

6. UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration // URL: https://uncitral.un.org/en/texts/arbitration/modellaw/commercial_arbitration.

7. UNCITRAL Technical Notes on Online Dispute Resolution // URL: https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/media-documents/uncitral/en/v1700382_english_technical_notes_on_odr.pdf.

8. Julian Kritzinger. 2017. D.E.L.F. (Stel.) BA (Stel.) LLB (UNISA) LLM (Stel.) LLM (Stel.) Commercial arbitration in Cyberspace: the legal and technical requirements towards a more effective lex electronica arbitralis. Pages 262. // URL: https://open.uct.ac.za/bitstream/handle/11427/27312/thesis_law_2017_kritzinger_julian.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

9. Arjan Kumar Sikri. Chairman of the Committee for the Committee to Formulate an Action Plan for Online Dispute Resolution, NITI Aayog. 2021 October. Designing the future of dispute resolution. The ODR policy plan for India. Pages 162 // URL: https://www.niti.gov.in/sites/default/files/2021-11/odr-report-29-11-2021.pdf.

10. Bakhramova, Mokhinur. "The role and importance of online arbitration and electronic dispute resolution in private international law." Теоретические аспекты юриспруденции и вопросы правоприменения. 2021 // URL: https://elibrary.ru/item.asp?id=46968096.

11. Bakhramova, Mokhinur. "ODR (Online Dispute Resolution) System as a Modern Conflict Resolution: Necessity and Significance." European Multidisciplinary Journal of Modern Science 4 (2022): 443-452. https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=oTxyzXYAAAAJ&citation_for_view=oTxyzXYAAAAJ:kNdYIx-mwKoC

12. Arbitration Law of the People’s Republic of China. http://www.npc.gov.cn/zgrdw/englishnpc/Law/2007-12/12/content_1383756.htm.

13. Bahramovna, B. M. (2022). ONLAYN ARBITRAJDA NIZOLARNI HAL ETISH TARTIBI. International Journal of Philosophical Studies and Social Sciences, 104–109. Retrieved from http://www.ijpsss.iscience.uz/index.php/ijpsss/article/view/238

14. Bakhramova, M. (2022). Online Dispute Resolution: Digitalized Disputes and Their Legal Basis. Journal of Ethics and Diversity in International Communication, 1(8), 25–29. https://openaccessjournals.eu/index.php/jedic/article/view/962

15. Gulyamov, S., and S. Yusupov. "Issues of Legal Regulation of Robotics in the Form of Artificial Intelligence." European Multidisciplinary Journal of Modern Science 5 (2022): 440-445. https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=kqUdLCsAAAAJ&citation_for_view=kqUdLCsAAAAJ:WA5NYHcadZ8C