Abstrakt
Ушбу мақолада фуқаролик ҳуқуқидаги таъминловчи битимлар сифатида насия товар сотиш, товар ҳақини бўлиб-бўлиб тўлаш, ижара, кейинчалик сотиб олиш шарти билан товарни ижарага бериш, лизинг каби шартномаларнинг мажбурият бажарилишини таъминловчилик хусусияти таҳлил этилган. Таъминловчи битимлар фуқаролик-ҳуқуқий мажбуриятлар бажарилишини барқарорлаштириш ҳамда молиявий хизматларнинг кафолатланишида алоҳида ўрин тутади. Шу сабабли таъминловчи битимлар товарларни реализация қилиш тизимини фаоллаштириш, товар ишлаб чиқарувчилар ва сотувчилар фаолиятини яна қўллаб-қувватлашнинг муҳим ҳуқуқий механизми сифатида намоён бўлади. Муаллиф таъминловчи битимлар мажбурият бажарилишини таъминлаш усуллари билан бирга фуқаролик-ҳуқуқий қарз мажбурияти бажарилишини кафолатлар вазифасини бажаришини асослантиради. Шунингдек, таъминловчи битимлар категориясини қўллашда кредитор манфаатларини таъминлашдаги устуворлик, мажбуриятни бажариш таъминловчи битим асосида берилган мол-мулк ҳисобидан амалга оширилиши очиб берилади. Таъминловчи битимлар доирасини ва турларини қонунчиликда аниқ белгилаб қўйиш юзасидан таклифлар илгари сурилади.
Библиографические ссылки
1. Эшонқулов С.Ю. Қарз мажбурияти, унинг ижросини таъминлаш усуллари // Ҳуқуқ ва бурч – Тошкент, 2011. -№5. (Eshonqulov S.Yu. Debt obligation, methods of its implementation // Law and duty - Tashkent, 2011. -№5)
2. Гринь О.С. Основные подходы пониманию способов обеспечения исполнения обязательств // Вестник университета имени О.Е.Кутафина (МГЮА). 2016. – № 10. (Grin O.S. The main approaches to understanding the ways of ensuring the fulfillment of obligations // Bulletin of the O.E. Kutafin University (MSLA). 2016. - No. 10)
3. Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси. Иккинчи қисм. 29.08.1996 // URL: https://lex.uz/docs/180552 (Civil Code of the Republic of Uzbekistan. Second part. 29.08.1996 // URL: https://lex.uz/docs/180552)
4. Данилов Д.В. Обеспечительная купля-продажа как способ обеспечения, не поименованный в законе // Вестник Челябинского государственного университета. 2015. – № 17 (372). Право. Вып. 43. (Danilov D.V. Security purchase and sale as a method of security, not named in the law // Bulletin of the Chelyabinsk State University. 2015. - No. 17 (372). Law. Issue 43)
5. Иванов Д.А. Общая юридическая характеристика договора лизинга: признаки и существенные условия // Государственная служба и кадры. 2014. – № 4. (Ivanov D.A. General legal characteristics of a leasing agreement: signs and essential conditions // State service and personnel. 2014. - No.4)
6. Ўзбекистон Республикасининг “Лизинг тўғрисида” ги Қонуни. 756-I-сон 14.04.1999 // URL: https://www.lex.uz/docs/85259 (Law "On Leasing" of the Republic of Uzbekistan. №756-I 14.04.1999 // URL: https://www.lex.uz/docs/85259)
7. Ҳазратқулов О.Т Лизинг муносабатларини ҳуқуқий тартибга солиш муаммолари. – Тошкент: Noshir, 2014. (Hazratkulov O.T. Problems of legal regulation of leasing relations. - Tashkent: Noshir, 2014)
8. Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик судининг “Лизинг муносабатларини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари нормаларини иқтисодий судлар томонидан қўлланилишининг айрим масалалари ҳақида” ги Пленум қарори. 289-сон 27.11.2015 // URL: https://lex.uz/docs/2851019 (Resolution of the plenum of the Supreme Economic Court of the Republic of Uzbekistan "On some issues of the application by economic courts of legal norms governing leasing relations" №289 27.11.2015 // URL: https://lex.uz/docs/2851019)
9. Тошкент шаҳар иқтисодий судининг 2016 йилги архиви материаллари. 2016 йил 25 январь 10-1503/21154-сонли иш (Materials of the archive of the Tashkent city economic court for 2016. Case No. 10-1503 / 21154 of 25 January 2016)
10. Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Кредиторларнинг ҳуқуқий ҳимоясини кучайтириш ва тадбиркорлик фаолиятини молиялаштириш механизмларини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” ги Қарори. ПҚ-4026-сон 23.11.2018 // URL: https://lex.uz/docs/4073825 (Resolution of the President of the Republic of Uzbekistan "On measures to strengthen the legal protection of creditors and improve the mechanisms of financing business activities." PQ-4026-son 23.11.2018 // URL: https://lex.uz/docs/4073825)